कालो मसिनु धान, Kalo Masinu Dhan, Small Black rice, ~ NepalAyurveds.com

Thursday

कालो मसिनु धान, Kalo Masinu Dhan, Small Black rice,

धानको बोट पराल कालो हुन्छ । यसको धान र चामल बास्नादार हुन्छ । यसको भात मिठो, पौष्टिक र स्वादिलो लाग्छ। यसको रोटी निकै राम्रो मानिन्छ । शक्खर दहीसँग चामल भिजाएर खानाले गर्मी, पित्तरोग, कब्जियत हट्छ र शीतल गरी मृगौला र मुटुलाई लाभ पुऱ्याउँछ । यसको काच्चो

चामल /खट्टेले पेट सफा पार्छ, खतरा कब्जियत खोल्छ । दाँत र आँत बलिया हुन्छन् ।

परिचय:

कालो मसिनु धान (Kalo Masinu Dhan) नेपालमा पाइने एक विशेष प्रकारको धान हो। यसको बोटको पराल कालो रंगको हुन्छ भने यसको धान र चामल बास्नादार हुन्छ। यो धानको भात मिठो, पौष्टिक र स्वादिलो लाग्छ। यसको रोटी पनि निकै राम्रो मानिन्छ। कालो मसिनु धानलाई नेपाली संस्कृति र परम्परामा विशेष महत्व दिइन्छ। यो धान न केवल खानाको रूपमा प्रयोग हुन्छ, तर यसको आयुर्वेदिक गुणले गर्दा यसलाई औषधिको रूपमा पनि प्रयोग गरिन्छ।

गुण (Properties):

कालो मसिनु धानमा निम्नलिखित गुणहरू पाइन्छन्:

पौष्टिकता: यसमा प्रोटिन, फाइबर, भिटामिन र खनिज तत्वहरू प्रचुर मात्रामा पाइन्छन्।
एन्टिअक्सिडेन्ट: यसमा एन्थोसायनिन नामक एन्टिअक्सिडेन्ट पाइन्छ, जसले शरीरमा फ्री रेडिकल्सको असर कम गर्छ।
शीतल गुण: यसले शरीरलाई शीतल पार्छ र गर्मी, पित्त रोग, र कब्जियत जस्ता समस्याहरू हटाउँछ।
पाचनशक्ति बढाउने: यसले पाचन प्रणालीलाई सुधार गर्छ र पेट सफा पार्छ।

फाइदा (Advantages):

कालो मसिनु धानको प्रयोगले निम्नलिखित फाइदाहरू पाइन्छन्:

शरीरलाई शीतल पार्छ: यसले गर्मी र पित्तरोगलाई नियन्त्रण गर्छ।
पाचनशक्ति बढाउँछ: यसले कब्जियत खोल्छ र पेट सफा पार्छ।
दाँत र आँत बलिया बनाउँछ: यसले दाँत र आँतलाई मजबूत बनाउँछ।
मृगौला र मुटुलाई लाभ पुऱ्याउँछ: यसले मृगौला र मुटुलाई स्वस्थ राख्न मद्दत गर्छ।
रोग प्रतिरोधक क्षमता बढाउँछ: यसमा पाइने एन्टिअक्सिडेन्टले रोग प्रतिरोधक क्षमता बढाउँछ।

प्रयोग (Uses):

कालो मसिनु धानलाई निम्नलिखित तरिकाहरूमा प्रयोग गरिन्छ:

भात: यसको चामलबाट भात पकाएर खाने गरिन्छ। यो भात मिठो र पौष्टिक हुन्छ।
रोटी: यसको चामलबाट रोटी पनि बनाएर खाने गरिन्छ।
आयुर्वेदिक औषधि: यसको काच्चो चामल वा खट्टेले पेट सफा पार्न र कब्जियत खोल्न प्रयोग गरिन्छ।
शक्कर र दहीसँग: यसको चामललाई शक्कर र दहीसँग भिजाएर खानाले गर्मी, पित्तरोग, र कब्जियत हटाउन मद्दत गर्छ।

प्रयोग विधि (Using Method):

कालो मसिनु धानलाई निम्नलिखित तरिकाहरूमा प्रयोग गर्न सकिन्छ:

भात बनाउने विधि:

कालो मसिनु धानलाई धोएर सफा गर्नुहोस्।
धानलाई पानीमा उमालेर भात बनाउनुहोस्।
भातलाई आफ्नो इच्छा अनुसार नुन वा मसला थपेर खान सकिन्छ।

रोटी बनाउने विधि:

कालो मसिनु धानलाई पिठो बनाएर रोटी बनाउनुहोस्।
रोटीलाई तातो तातो खाने गरिन्छ।

आयुर्वेदिक औषधिको रूपमा:

कालो मसिनु धानलाई काच्चो चामल वा खट्टेको रूपमा प्रयोग गर्नुहोस्।
यसलाई शक्कर र दहीसँग भिजाएर खाने गरिन्छ।

खेती विधि (Harvesting Method):

कालो मसिनु धानको खेती निम्नलिखित तरिकाहरूमा गरिन्छ:

जमिनको तयारी: धानको खेती गर्नका लागि जमिनलाई राम्रोसँग जोत्नु पर्छ। जमिनमा उचित मात्रामा खाद र पानीको व्यवस्था गर्नु पर्छ।
बीउ रोप्ने: कालो मसिनु धानको बीउलाई नर्सरीमा रोपेर पछि मुख्य खेतमा सार्नु पर्छ।
सिंचाई: धानको खेतीमा पानीको उचित व्यवस्था गर्नु पर्छ। धानलाई नियमित रूपमा पानी दिनु पर्छ।
खरपतवार नियन्त्रण: खेतमा खरपतवार नियन्त्रण गर्नु पर्छ। यसका लागि निराई गर्नु पर्छ।
कटाई: धान पाकेपछि कटाई गर्नु पर्छ। कटाई गरेपछि धानलाई सुकाएर झिक्नु पर्छ।

निष्कर्ष (Conclusion):

कालो मसिनु धान नेपालको एक महत्वपूर्ण धानको प्रजाति हो। यसले न केवल खानाको रूपमा पौष्टिकता प्रदान गर्छ, तर यसको आयुर्वेदिक गुणले गर्दा यसलाई औषधिको रूपमा पनि प्रयोग गरिन्छ। यसले शरीरलाई शीतल पार्छ, पाचनशक्ति बढाउँछ, र विभिन्न रोगहरूबाट बचाउँछ। यसको खेतीले किसानहरूलाई आर्थिक रूपमा लाभ पुऱ्याउँछ। यसरी कालो मसिनु धान नेपाली संस्कृति, परम्परा, र स्वास्थ्यका लागि एक महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। यसको उचित प्रयोग र खेतीले नेपाली समाजलाई धेरै फाइदा पुऱ्याउन सक्छ।

Introduction

Kalo Masinu Dhan, commonly known as Small Black Rice, is a distinctive variety of rice indigenous to Nepal. This rice is notable for its black-hued straw and aromatic grains, which are cherished for their unique flavor and nutritional value. In Nepalese cuisine, Kalo Masinu Dhan holds a special place, not only for its taste but also for its health benefits.

Properties

The striking black color of Kalo Masinu Dhan is attributed to the presence of anthocyanins, potent antioxidants also found in dark berries. These compounds are concentrated in the outer layer of the rice grain, imparting both color and health benefits. Nutritionally, black rice varieties like Kalo Masinu Dhan are rich in protein, fiber, and essential minerals such as iron. A 100-gram serving provides approximately 9 grams of protein and is a good source of iron, which is vital for oxygen transport in the body.

Advantages

Incorporating Kalo Masinu Dhan into one's diet offers numerous health advantages:

Antioxidant-Rich: The high anthocyanin content provides robust antioxidant properties, protecting cells from oxidative stress and reducing the risk of chronic diseases.
Heart Health: Regular consumption may improve cholesterol levels and support cardiovascular health.
Digestive Support: The dietary fiber aids in digestion, promoting regular bowel movements and preventing constipation.
Nutrient-Dense: Rich in essential amino acids, fatty acids, and minerals, it supports overall bodily functions and well-being.
Anti-Inflammatory Properties: The presence of anthocyanins contributes to reducing inflammation, potentially lowering the risk of various inflammatory conditions.

Uses

Kalo Masinu Dhan is versatile in culinary applications:

Steamed Rice: Its natural aroma and flavor make it a delightful accompaniment to various dishes.
Rice Flour: Ground into flour, it is used to prepare traditional breads and pastries, offering a unique taste and color.
Fermented Preparations: Incorporated into fermented foods and beverages, it enhances nutritional value and flavor profiles.

Using Method

To prepare Kalo Masinu Dhan:

Rinsing: Wash the rice thoroughly under running water to remove any impurities.
Soaking: Soak the rice for 30 minutes to an hour to reduce cooking time and improve texture.
Cooking: Use a rice-to-water ratio of 1:2. Bring to a boil, then simmer on low heat until the water is absorbed and the rice is tender.
Resting: Let the rice sit covered for 5-10 minutes before serving to allow the moisture to distribute evenly.

Harvesting Method

Cultivating Kalo Masinu Dhan involves:

Sowing: Seeds are sown during the monsoon season, taking advantage of the abundant rainfall.
Growth Period: The crop requires a warm climate and matures over several months, during which it develops its characteristic black straw and grains.
Harvesting: Once the grains reach maturity, they are harvested manually to preserve the quality of the rice.

Conclusion

Kalo Masinu Dhan stands out as a nutritionally rich and flavorful rice variety, deeply embedded in Nepalese culture and cuisine. Its health benefits, coupled with its unique taste and versatility, make it a valuable addition to any diet. Embracing this traditional grain not only honors cultural heritage but also promotes a healthier lifestyle.

Reference

दतिवन Washerman’s Plant (Achyranthes aspera अपामार्ग): Benefits, Uses, and Medicinal Properties

ज्योतिष्मती Jyotishmati (Black Oil Tree) – Intellect Tree (Celastrus paniculatus) Benefits, Uses, and Medicinal Properties

लाली गुराँस Lali Gurans (Rhododendron campanulatum) – Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Rhododendron

Kooth (Saussurea Lappa) – कूठ Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Costus Root

काने झार Commeline Benghalensis (Kane Jhaar) – Medicinal Uses, Benefits, and Overview

गिँदरी Premna Serratifolia L. (Gindari): Benefits, Medicinal Uses, and Importance

पाञ्चान Ougeinia oojeinensis (Paanchan): तिनिश Medicinal Uses, Benefits, and Ecological Importance

बोके टिमुर Zanthoxylum Armatum (Boke Timur) Benefits, Uses, and Medicinal Properties

ठूलो नीम Thulo Neem: महारूख Medicinal Benefits, Uses, and Natural Remedies

सिउँडी Siudi (Euphorbia Neriifolia) Uses, Benefits, Side Effects, and Medicinal Properties

काठेकार, फर्कफल, काठआँवली, Averrhoe acida :