Bhale Kakarsinghi, भाले काकरसिङ्गी, कर्कट, Pistacia khinjuk ~ NepalAyurveds.com

Saturday

Bhale Kakarsinghi, भाले काकरसिङ्गी, कर्कट, Pistacia khinjuk

यो पश्चिम हिमालका लेकतिर २००० मिटरसम्म उचाइमा ४०-५० फिट अग्लो पतझर रूख केही मोटो हुन्छ। यो चैत्रमा फूल र साउनमा फल पाक्दछ । यसको पात / भेट्नुमा गाँठो रहन्छ र यसैलाई कीराको गुँड भनी प्रयोग गर्ने चलन छ । यसको उपयोगिता रुघा, खोकी, ज्वर, दम, आउँ र पौष्टिकताका लागि गरिन्छ । मात्रा : ३-५ ग्राम २-३ पटक ।

परिचय

भाले काकरसिङ्गी (Pistacia khinjuk) एक प्रकारको औषधीय रूख हो जुन पिस्टासिया (Pistacia) परिवारमा पर्छ। यो रूख पश्चिमी हिमालय क्षेत्रमा पाइन्छ र यसको औषधीय गुणका कारण यसलाई धेरै वर्षदेखि पारम्परिक चिकित्सामा प्रयोग गरिँदै आएको छ। यसको वानस्पतिक नाम Pistacia khinjuk हो। यो रूख नेपाल, भारत, पाकिस्तान, अफगानिस्तान, इरान, इराक लगायतका देशहरूमा पाइन्छ। यसको पात, फल,

र छाला धेरै रोगहरूको उपचारमा प्रयोग गरिन्छ।

नेपाल र अन्य देशहरूमा उपलब्धता

भाले काकरसिङ्गी नेपालको पश्चिमी हिमालय क्षेत्रमा २००० मिटरसम्मको उचाइमा पाइन्छ। यो रूख नेपालका साथै भारत, पाकिस्तान, अफगानिस्तान, इरान, इराक, तुर्की, र मध्य एसियाका केही देशहरूमा पनि पाइन्छ। यो रूख प्रायः पहाडी क्षेत्रहरूमा पाइन्छ र यसको प्राकृतिक वातावरणमा यसको उत्पादन हुन्छ। नेपालमा यो रूख धेरैजसो जंगलमा प्राकृतिक रूपमा उम्रन्छ र यसको औषधीय प्रयोगका लागि यसलाई स्थानीय मानिसहरूले संग्रह गर्छन्।

भौतिक गुणहरू

भाले काकरसिङ्गीको रूख ४०-५० फिट अग्लो हुन्छ र यो पतझर प्रजातिको रूख हो। यसको बोट मोटो हुन्छ र यसको पातहरू साना र गोलाकार हुन्छन्। यसको पातमा गाँठो हुन्छ जसलाई स्थानीय भाषामा "कीराको गुँड" भनिन्छ। यसको फूल चैत्र महिनामा फुल्छ र फल साउन महिनामा पाक्छ। यसको फल सानो र गोलाकार हुन्छ र यसमा धेरै औषधीय गुणहरू हुन्छन्।

औषधीय गुणहरू

भाले काकरसिङ्गीमा धेरै औषधीय गुणहरू पाइन्छन्। यसको पात, फल, र छालामा एन्टी-इन्फ्लामेटरी, एन्टी-ब्याक्टेरियल, एन्टी-फंगल, र एन्टी-ओक्सिडन्ट गुणहरू पाइन्छन्। यसले रोग प्रतिरोधक क्षमता बढाउन मद्दत गर्छ र शरीरलाई पौष्टिक तत्वहरू प्रदान गर्छ। यसको प्रयोगले रुघाखोकी, ज्वरो, दम, आउँ, र अन्य पाचन समस्याहरूको उपचारमा मद्दत गर्छ।

फाइदाहरू

भाले काकरसिङ्गीको प्रयोगले धेरै स्वास्थ्य सम्बन्धी फाइदाहरू प्रदान गर्छ। यसले शरीरलाई पौष्टिक तत्वहरू प्रदान गर्छ र रोग प्रतिरोधक क्षमता बढाउँछ। यसले श्वासप्रश्वास सम्बन्धी समस्याहरू जस्तै रुघाखोकी, दम, र अस्थमाको उपचारमा मद्दत गर्छ। यसले पाचन तन्त्रलाई मजबूत बनाउँछ र आउँ र अन्य पाचन समस्याहरूको उपचारमा मद्दत गर्छ। यसले ज्वरो कम गर्छ र शरीरलाई ठण्डा राख्छ।

प्रयोग विधि

भाले काकरसिङ्गीको प्रयोग धेरै तरिकाले गर्न सकिन्छ। यसको पात, फल, र छालालाई पानीमा उमालेर काढा बनाएर प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसको काढा दिनमा २-३ पटक ३-५ ग्रामको मात्रामा सेवन गर्न सकिन्छ। यसको पातलाई पानीमा उमालेर वा सुकाएर पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसको फललाई सुकाएर पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसको प्रयोग गर्दा मात्रा नियन्त्रित गर्नुपर्छ किनभने धेरै मात्रामा सेवन गर्दा केही साइड इफेक्ट हुन सक्छ।

संग्रह र संरक्षण

भाले काकरसिङ्गीको पात, फल, र छालालाई संग्रह गर्न उचित समयमा गर्नुपर्छ। यसको पात र फल चैत्र र साउन महिनामा संग्रह गर्न उपयुक्त हुन्छ। यसलाई संग्रह गरेपछि सुकाएर संरक्षण गर्नुपर्छ। यसलाई सुकाएर एयरटाइट कन्टेनरमा राख्नुपर्छ र ठूलो समयसम्म प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसलाई सुकाउन उचित तापक्रम र सूर्यको प्रकाश आवश्यक छ।

निष्कर्ष

भाले काकरसिङ्गी एक महत्त्वपूर्ण औषधीय रूख हो जसले धेरै स्वास्थ्य सम्बन्धी फाइदाहरू प्रदान गर्छ। यसले रोग प्रतिरोधक क्षमता बढाउन मद्दत गर्छ र धेरै रोगहरूको उपचारमा प्रयोग गरिन्छ। यसको प्रयोग गर्दा मात्रा नियन्त्रित गर्नुपर्छ र उचित समयमा संग्रह गरेर संरक्षण गर्नुपर्छ। यसले प्राकृतिक रूपमा धेरै स्वास्थ्य समस्याहरूको उपचारमा मद्दत गर्छ र यसको प्रयोगले शरीरलाई पौष्टिक तत्वहरू प्रदान गर्छ। यसरी भाले काकरसिङ्गीले मानव जीवनमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ र यसको प्रयोगले स्वस्थ जीवनशैली बनाउन मद्दत गर्छ।

Introduction

Pistacia khinjuk, commonly known as Bhale Kakarsinghi in Nepal, is a deciduous tree belonging to the Anacardiaceae family. This species is native to regions extending from the Mediterranean to Western Asia, including countries like Iran, Afghanistan, and parts of the Indian subcontinent. In Nepal, it is referred to as भाले काकरसिङ्गी or कर्कट. The tree is notable for its medicinal properties, particularly the galls formed on its leaves, which have been utilized in traditional medicine for centuries.

Availability in Nepal and Other Countries

In Nepal, Bhale Kakarsinghi thrives in the western Himalayan regions, typically at elevations up to 2,000 meters. The tree prefers rocky and well-drained soils, often found in forested areas and hillsides. Beyond Nepal, Pistacia khinjuk is prevalent in countries such as Iran, Afghanistan, Pakistan, and India. Its adaptability to various climatic conditions allows it to grow in both temperate and semi-arid regions, making it a resilient species across its native range.

Physical Properties

Pistacia khinjuk is a deciduous tree that can reach heights of 40 to 50 feet. It has a sturdy trunk with rough, grayish-brown bark. The leaves are compound, pinnate, and alternately arranged, with each leaf comprising multiple leaflets. A distinctive feature of this tree is the formation of galls on its leaves and petioles. These galls, known as Kakarsinghi, are horn-shaped structures resulting from the activity of specific insects. They are greenish-brown to brown in color, hard, and hollow, measuring between 3 to 10 centimeters in length and 1 to 5 centimeters in width. The tree blossoms in the spring (Chaitra), producing small, inconspicuous flowers, and the fruits mature by the monsoon season (Saun).

Medicinal Properties

The galls of Pistacia khinjuk are rich in tannins and possess various medicinal properties:

Antimicrobial: The tannin content exhibits antibacterial and antifungal activities, aiding in the treatment of infections.
Anti-inflammatory: Compounds present in the galls help reduce inflammation, making them useful in treating respiratory conditions.
Antioxidant: The galls contain antioxidants that combat free radicals, contributing to overall health.
Astringent: Their astringent properties make them effective in treating diarrhea and dysentery.

Advantages and Uses

Bhale Kakarsinghi has been traditionally used for various ailments:

Respiratory Issues: It is commonly used to treat coughs, colds, asthma, and bronchitis due to its expectorant and anti-inflammatory properties.
Fever: The galls are utilized to reduce fever and associated symptoms.
Digestive Disorders: Their astringent nature helps in managing diarrhea and dysentery.
Nutritional Supplement: The galls are considered to have nutritive properties, enhancing overall health and vitality.

Using Methods

The galls can be used in various forms:

Powder: Dried galls are ground into a fine powder. The recommended dosage is 3-5 grams, taken 2-3 times daily.
Decoction: Boiling the galls in water to extract their active compounds, consumed to alleviate respiratory and digestive issues.
Paste: A paste made from the powdered galls can be applied externally to treat skin conditions and inflammations.

Harvesting and Preservation

The galls are typically harvested during the monsoon season when they are fully developed. Harvesting involves collecting the galls from the leaves and petioles without damaging the tree. After collection, they are cleaned and dried thoroughly in a shaded, well-ventilated area to prevent mold growth. Once dried, the galls are stored in airtight containers, protected from moisture and direct sunlight, to preserve their medicinal properties.

Conclusion

Pistacia khinjuk, or Bhale Kakarsinghi, holds significant value in traditional medicine, particularly in Nepal and surrounding regions. Its galls are esteemed for their diverse medicinal properties, offering natural remedies for respiratory, digestive, and inflammatory conditions. Sustainable harvesting and proper preservation of these galls ensure the continued availability of this valuable natural resource, contributing to the health and well-being of communities that rely on traditional medicinal practices.

Reference

दतिवन Washerman’s Plant (Achyranthes aspera अपामार्ग): Benefits, Uses, and Medicinal Properties

ज्योतिष्मती Jyotishmati (Black Oil Tree) – Intellect Tree (Celastrus paniculatus) Benefits, Uses, and Medicinal Properties

लाली गुराँस Lali Gurans (Rhododendron campanulatum) – Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Rhododendron

Kooth (Saussurea Lappa) – कूठ Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Costus Root

काने झार Commeline Benghalensis (Kane Jhaar) – Medicinal Uses, Benefits, and Overview

गिँदरी Premna Serratifolia L. (Gindari): Benefits, Medicinal Uses, and Importance

पाञ्चान Ougeinia oojeinensis (Paanchan): तिनिश Medicinal Uses, Benefits, and Ecological Importance

बोके टिमुर Zanthoxylum Armatum (Boke Timur) Benefits, Uses, and Medicinal Properties

ठूलो नीम Thulo Neem: महारूख Medicinal Benefits, Uses, and Natural Remedies

सिउँडी Siudi (Euphorbia Neriifolia) Uses, Benefits, Side Effects, and Medicinal Properties

काठेकार, फर्कफल, काठआँवली, Averrhoe acida :