Kaage surti, कागे सुर्ती, रातो अस्ने, Ligadur (Am), Geranium donianum ~ NepalAyurveds.com

Wednesday

Kaage surti, कागे सुर्ती, रातो अस्ने, Ligadur (Am), Geranium donianum

यो ३२०० - ४८०० मिटरमा पाइन्छ । यसले पित्तरोग, पेटको जुका, जोर्नीवाथ, दाँत दर्द, ज्वर आदि सन्चो गराउँछ। यसले छालाका रोग, सुन्निएको, गाँठा-गिर्खा निस्कने ठीक पार्छ । मात्रा : ३-५ ग्राम, अर्क : १०-१५ ग्राम, भस्म : १-२ ग्राम २-३ पटक ।

कागे सुर्ती (Geranium donianum) नेपालको हिमाली क्षेत्रमा पाइने एक महत्त्वपूर्ण जडीबुटी हो। यसलाई स्थानीय भाषामा रातो अस्ने वा Ligadur (Am) पनि भनिन्छ। यो जडीबुटी नेपालको ३२०० देखि ४८०० मिटर उचाइमा पाइन्छ। यसले नेपालका साथै भारत, चीन, तिब्बत लगायतका हिमाली क्षेत्रहरूमा पनि पाइन्छ। यो बुटी प्राकृतिक रूपमा हिमाली क्षेत्रका ठण्डा र चिसो मौसममा उम्रने गर्दछ।

शारीरिक गुणहरू

कागे सुर्तीको बोट सानो आकारको हुन्छ। यसको पातहरू हरिया र चम्किला हुन्छन् भने फूलहरू रातो, गुलाबी वा सेतो रंगका हुन्छन्। यसको जरा मोटो र गहिरो रंगको हुन्छ, जुन औषधीय प्रयोजनका लागि प्रयोग गरिन्छ। यसको स्वाद कडा र तीखो हुन्छ।

औषधीय गुणहरू

कागे सुर्तीमा विभिन्न औषधीय गुणहरू पाइन्छन्। यसले पित्तरोग, पेटको जुका, जोर्नीवाथ, दाँत दर्द, ज्वर आदि रोगहरूको उपचार गर्न सक्छ। यसले छालाका रोग, सुन्निने समस्या, गाँठा-गिर्खा निस्कने जस्ता समस्याहरूमा पनि राम्रो असर गर्छ। यसमा एन्टी-इन्फ्लामेटरी, एन्टी-ब्याक्टेरियल र एन्टी-फंगल गुणहरू पाइन्छन्।

फाइदाहरू

कागे सुर्तीको प्रयोगले शरीरको पाचन प्रणाली सुधार्न, रोग प्रतिरोधक क्षमता बढाउन, र छालाका समस्याहरू निको पार्न मद्दत गर्छ। यसले शरीरको दर्द र सुन्निने समस्याहरूमा पनि राहत दिन्छ। यो जडीबुटीले शरीरलाई ताजा र स्वस्थ राख्न मद्दत गर्छ।

प्रयोग विधि

कागे सुर्तीलाई विभिन्न रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसको जरालाई सुकाएर पिँधेर चूर्ण बनाइन्छ। यसको चूर्ण ३-५ ग्राम मात्रामा पानी वा तितोसँग मिसाएर खान सकिन्छ। यसको अर्क १०-१५ ग्राम मात्रामा पानीमा मिसाएर पिउन सकिन्छ। यसको भस्म १-२ ग्राम मात्रामा दिनमा २-३ पटक प्रयोग गर्न सकिन्छ।

उत्पादन र संरक्षण

कागे सुर्तीको जरा बसन्त ऋतुमा उखेलेर संकलन गरिन्छ। यसलाई धूपमा सुकाएर लामो समयसम्म संरक्षण गर्न सकिन्छ। सुकेको जरालाई एयरटाइट कन्टेनरमा राखेर ठण्डा र सुख्खा ठाउँमा राख्नुपर्छ। यसरी संरक्षण गरेमा यसको औषधीय गुण लामो समयसम्म कायम रहन्छ।

निष्कर्ष

कागे सुर्ती नेपालको हिमाली क्षेत्रमा पाइने एक महत्त्वपूर्ण जडीबुटी हो। यसले विभिन्न रोगहरूको उपचार गर्न मद्दत गर्छ। यसको प्रयोगले शरीरलाई स्वस्थ राख्न र रोगहरूबाट बचाउन मद्दत गर्छ। यसलाई सही ढंगले संकलन, प्रयोग र संरक्षण गरेमा यसले धेरै फाइदा दिन सक्छ। त्यसैले, यो जडीबुटी प्राकृतिक औषधीको रूपमा धेरै मूल्यवान मानिन्छ।

Geranium donianum, known locally in Nepal as "Kaage Surti" (कागे सुर्ती) and "Rato Asne," is a perennial herb belonging to the Geraniaceae family. This plant thrives at elevations between 3,200 to 4,800 meters in the subalpine or subarctic biomes.

Availability in Nepal and Other Countries

In Nepal, Kaage Surti is commonly found in the Himalayan regions, flourishing in the specified altitude range. Beyond Nepal, Geranium donianum's native range extends from the central Himalayas to western and central China, indicating its adaptability to various mountainous terrains.

Physical Properties

Geranium donianum is characterized by its herbaceous growth habit, typically forming low-growing mounds. The plant produces showy flowers with five petals, adding aesthetic value to its surroundings. After flowering, it's advisable to cut the plants back almost to the ground to encourage healthy regrowth.

The leaves are often aromatic, a trait common among geranium species, and they exhibit a palmate structure with multiple lobes.

Medicinal Properties

Geranium species, including Geranium donianum, have been utilized in traditional medicine for their therapeutic properties. These plants are known for their astringent, anti-inflammatory, and antiseptic qualities. They have been employed to treat conditions such as diarrhea, hemorrhoids, and various skin disorders.

Additionally, geranium extracts have been used for their potential to alleviate stress and anxiety.

Advantages and Uses

The medicinal applications of Geranium donianum are diverse:

Digestive Health: The plant's astringent properties can help manage diarrhea and intestinal issues.
Skin Care: Topical applications may assist in healing wounds, reducing inflammation, and treating skin conditions like eczema.
Anti-inflammatory Effects: It can be used to alleviate joint pain and muscle soreness.
Oral Health: Gargling with a decoction made from the plant may relieve mouth ulcers and throat infections.

Usage Methods

Traditional usage recommends the following dosages:

Powder: 3-5 grams, taken two to three times daily.
Extract: 10-15 grams, taken two to three times daily.
Ash: 1-2 grams, taken two to three times daily.

It's essential to consult with a healthcare professional before starting any herbal treatment to ensure safety and appropriate use.

Harvesting and Preservation

Harvesting typically occurs when the plant is in full bloom, as this is when the concentration of active compounds is highest. The aerial parts, including leaves and flowers, are collected and dried in a well-ventilated, shaded area to preserve their medicinal properties. Proper drying prevents mold growth and ensures the longevity of the herb's efficacy.

Conclusion

Geranium donianum, or Kaage Surti, holds significant value in traditional medicine, particularly in Nepal and surrounding regions. Its various therapeutic properties make it a versatile herb for treating multiple ailments. However, as with any medicinal plant, proper identification, usage, and consultation with healthcare professionals are crucial to ensure safe and effective application.

Reference

दतिवन Washerman’s Plant (Achyranthes aspera अपामार्ग): Benefits, Uses, and Medicinal Properties

ज्योतिष्मती Jyotishmati (Black Oil Tree) – Intellect Tree (Celastrus paniculatus) Benefits, Uses, and Medicinal Properties

लाली गुराँस Lali Gurans (Rhododendron campanulatum) – Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Rhododendron

Kooth (Saussurea Lappa) – कूठ Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Costus Root

काने झार Commeline Benghalensis (Kane Jhaar) – Medicinal Uses, Benefits, and Overview

गिँदरी Premna Serratifolia L. (Gindari): Benefits, Medicinal Uses, and Importance

पाञ्चान Ougeinia oojeinensis (Paanchan): तिनिश Medicinal Uses, Benefits, and Ecological Importance

बोके टिमुर Zanthoxylum Armatum (Boke Timur) Benefits, Uses, and Medicinal Properties

ठूलो नीम Thulo Neem: महारूख Medicinal Benefits, Uses, and Natural Remedies

सिउँडी Siudi (Euphorbia Neriifolia) Uses, Benefits, Side Effects, and Medicinal Properties

काठेकार, फर्कफल, काठआँवली, Averrhoe acida :