KaaliPaheli, कालीपहँली, Cubeb, Litsea lancifolia ~ NepalAyurveds.com

Wednesday

KaaliPaheli, कालीपहँली, Cubeb, Litsea lancifolia

यो ४०-५० फिट अग्लो १०००-१५०० मिटरमा पाइन्छ । यसको बोक्राले घाउमा फाइदा गर्छ, रगत सफा पार्छ र गिलो हिलो घाउ सुकाउँछ, छालाका रोगमा र गाँठा - गिर्खा निस्कने ठीक गर्छ । मात्रा : ३-५ ग्राम लेदो/चूर्ण, १/१ माना काँढापानी, २०-३० ग्राम

अर्क २-३ पटक ।

परिचय

कालीपहँली (Litsea lancifolia) एक औषधीय गुण भएको वनस्पति हो जुन नेपालका विभिन्न भेगमा पाइन्छ। यो वनस्पति आयुर्वेदिक चिकित्सामा धेरै पुरानो समयदेखि प्रयोग गरिँदै आएको छ। यसको बोक्रा, पात, र फल धेरै रोगहरूको उपचारमा प्रयोग गरिन्छ। कालीपहँलीले न केवल शारीरिक रोगहरूको उपचार गर्छ, तर यसले मानसिक स्वास्थ्यलाई पनि लाभ पुर्याउँछ। यसले घाउ, छालाका रोग, रगत सफा गर्ने, र गाँठा-गिर्खा जस्ता समस्याहरूको उपचारमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ।

नेपाल र अन्य देशहरूमा उपलब्धता

कालीपहँली नेपालको १०००-१५०० मिटरको उचाइमा पाइने गर्छ। यो वनस्पति नेपालका विभिन्न भेगहरू जस्तै हिमाली, पहाडी, र तराई क्षेत्रमा पाइन्छ। नेपालका साथै यो भारत, चीन, बंगलादेश, र म्यानमार जस्ता देशहरूमा पनि पाइन्छ। यो वनस्पति जंगलमा प्राकृतिक रूपमा उम्रने गर्छ र यसको खेती पनि गरिन्छ। नेपालमा यसको प्रयोग धेरै पुरानो समयदेखि भएकोले यसलाई स्थानीय बजारहरूमा सजिलै पाउन सकिन्छ।

शारीरिक गुणहरू

कालीपहँलीको बोट ४०-५० फिट अग्लो हुन्छ। यसको बोक्रा खैरो रंगको हुन्छ र यसको पातहरू लामा र नलीजस्तो हुन्छन्। यसको फल सानो र गोलाकार हुन्छ र यसमा धेरै बीउहरू हुन्छन्। यसको बोक्रा र पातहरूमा तीखो सुगन्ध हुन्छ जसले यसलाई औषधीय प्रयोगमा उपयुक्त बनाउँछ। यसको बोक्रा र पातहरूमा विभिन्न प्रकारका रसायनहरू पाइन्छन् जसले यसलाई औषधीय गुणहरू प्रदान गर्छन्।

औषधीय गुणहरू

कालीपहँलीले धेरै प्रकारका औषधीय गुणहरू राख्छ। यसले घाउमा फाइदा गर्छ, रगत सफा पार्छ, र गिलो हिलो घाउ सुकाउँछ। यसले छालाका रोगहरू जस्तै खटिरा, दाद, र खुजलीलाई ठीक गर्छ। यसले गाँठा-गिर्खा निस्कने समस्यालाई पनि समाधान गर्छ। यसले पाचन प्रणालीलाई मजबूत बनाउँछ र पेटका रोगहरू जस्तै अल्सर, ग्यास, र अपचलाई ठीक गर्छ। यसले मानसिक तनाव र चिन्तालाई कम गर्छ र निद्रालाई बढाउँछ।

फाइदाहरू

कालीपहँलीले धेरै प्रकारका फाइदाहरू प्रदान गर्छ। यसले शरीरको रोग प्रतिरोधक क्षमता बढाउँछ र विभिन्न प्रकारका संक्रमणहरूबाट बचाउँछ। यसले रगतलाई सफा गरेर रक्तचापलाई नियन्त्रणमा राख्छ। यसले छालाका रोगहरूलाई ठीक गरेर छालालाई स्वस्थ र सुन्दर बनाउँछ। यसले पाचन प्रणालीलाई मजबूत बनाएर पेटका रोगहरूबाट बचाउँछ। यसले मानसिक स्वास्थ्यलाई पनि लाभ पुर्याउँछ र तनाव र चिन्तालाई कम गर्छ।

प्रयोग विधि

कालीपहँलीलाई विभिन्न प्रकारले प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसको बोक्रा र पातहरूलाई पानीमा उमालेर काढा बनाएर पिउन सकिन्छ। यसको चूर्णलाई पानी वा शहदसँग मिसाएर सेवन गर्न सकिन्छ। यसको अर्कलाई पानीमा मिसाएर पिउन सकिन्छ। यसको बोक्रालाई घाउमा लगाउन सकिन्छ र यसले घाउलाई शीघ्र ठीक गर्छ। यसको पातहरूलाई पानीमा उमालेर छालाका रोगहरूमा लगाउन सकिन्छ।

संग्रह र संरक्षण

कालीपहँलीको बोक्रा र पातहरूलाई सुकाएर संग्रह गर्न सकिन्छ। यसको बोक्रालाई बोटबाट छुट्ट्याएर सुकाएर राख्न सकिन्छ। यसको पातहरूलाई पनि सुकाएर संग्रह गर्न सकिन्छ। यसको फलहरूलाई पाकेपछि तोडेर सुकाएर संग्रह गर्न सकिन्छ। यसलाई सुकाएर एयरटाइट कन्टेनरमा राख्नुपर्छ र ठूलो समयसम्म यसलाई प्रयोग गर्न सकिन्छ।

निष्कर्ष

कालीपहँली एक महत्वपूर्ण औषधीय वनस्पति हो जसले धेरै प्रकारका रोगहरूको उपचारमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। यसले घाउ, छालाका रोग, रगत सफा गर्ने, र गाँठा-गिर्खा जस्ता समस्याहरूको उपचारमा लाभदायक छ। यसले पाचन प्रणालीलाई मजबूत बनाउँछ र मानसिक स्वास्थ्यलाई पनि लाभ पुर्याउँछ। यसलाई सजिलै प्रयोग गर्न सकिन्छ र यसको संग्रह र संरक्षण पनि सजिलो छ। नेपालमा यसको प्रयोग धेरै पुरानो समयदेखि भएकोले यसलाई स्थानीय बजारहरूमा सजिलै पाउन सकिन्छ। यसले प्राकृतिक रूपमा धेरै प्रकारका रोगहरूको उपचार गर्न सक्छ र यसले मानव जीवनलाई धेरै फाइदा पुर्याउँछ।

Introduction

KaaliPaheli, known scientifically as Litsea lancifolia, is a lesser-known herb that grows as a tree reaching heights of 40 to 50 feet. In Nepal, it thrives at elevations between 1,000 to 1,500 meters. The plant is recognized for its medicinal properties, particularly its bark, which is utilized in traditional medicine.

Availability in Nepal and Other Countries

In Nepal, KaaliPaheli is found in hilly regions within its preferred altitude range. While specific data on its distribution outside Nepal is limited, related species in the Litsea genus are found across Asia, suggesting potential availability in neighboring countries with similar climates.

Physical Properties

KaaliPaheli is a deciduous tree with distinctive bark and foliage. The bark is notable for its therapeutic uses, while the leaves are lance-shaped, aligning with the species name lancifolia. The tree produces small flowers and fruits, characteristic of the Litsea genus.

Medicinal Properties

The bark of KaaliPaheli is esteemed in traditional medicine for several therapeutic benefits:

Wound Healing: It aids in treating wounds by drying moist and muddy sores.
Blood Purification: The bark is believed to purify the blood, promoting overall health.
Skin Disorders: It is used to treat various skin diseases and conditions like varicose veins.

Advantages and Uses

The primary advantages of KaaliPaheli stem from its medicinal applications:

Wound Care: Applying the bark helps in drying and healing wounds, preventing infections.
Detoxification: Its blood-purifying properties contribute to detoxifying the body.
Skin Health: Regular use can alleviate skin disorders and improve skin health.

Using Methods

Traditional usage of KaaliPaheli involves:

Paste or Powder: 3 to 5 grams of the bark, either as a paste or powder, can be applied to the affected area.
Decoction: A decoction made by boiling the bark in water can be consumed, with a recommended dosage of 20 to 30 grams, taken 2 to 3 times daily.

Harvesting and Preservation

Harvesting involves collecting the bark from mature trees, ensuring sustainable practices to prevent overharvesting. The bark should be dried thoroughly to prevent mold and stored in airtight containers in a cool, dry place to maintain its medicinal properties.

Conclusion

KaaliPaheli (Litsea lancifolia) is a valuable medicinal tree in Nepalese traditional medicine, particularly for its wound healing, blood purification, and skin health benefits. Proper harvesting and preservation are essential to sustain its availability and efficacy.

Reference

दतिवन Washerman’s Plant (Achyranthes aspera अपामार्ग): Benefits, Uses, and Medicinal Properties

ज्योतिष्मती Jyotishmati (Black Oil Tree) – Intellect Tree (Celastrus paniculatus) Benefits, Uses, and Medicinal Properties

लाली गुराँस Lali Gurans (Rhododendron campanulatum) – Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Rhododendron

Kooth (Saussurea Lappa) – कूठ Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Costus Root

काने झार Commeline Benghalensis (Kane Jhaar) – Medicinal Uses, Benefits, and Overview

गिँदरी Premna Serratifolia L. (Gindari): Benefits, Medicinal Uses, and Importance

पाञ्चान Ougeinia oojeinensis (Paanchan): तिनिश Medicinal Uses, Benefits, and Ecological Importance

बोके टिमुर Zanthoxylum Armatum (Boke Timur) Benefits, Uses, and Medicinal Properties

ठूलो नीम Thulo Neem: महारूख Medicinal Benefits, Uses, and Natural Remedies

सिउँडी Siudi (Euphorbia Neriifolia) Uses, Benefits, Side Effects, and Medicinal Properties

काठेकार, फर्कफल, काठआँवली, Averrhoe acida :